Cấu trúc cây hoa lan

Cấu trúc cây hoa lan

Thứ hai, 20/09/2004, 04:47 GMT+7

Các loài lan được nuôi trồng, lai giống, cũng như để lấy hoa hoặc dành cho việc sưu tập thường được trồng trong các nhà kính có kích cỡ khác nhau và áp dụng các kỹ thuật điêu luyện. Dù rằng đôi khi có sự khác biệt về đất đai, nhưng đa số các giống lan là loài thực vật phụ sinh (thực vật biểu sinh, nghĩa là sống bám trên các loại thảo mộc khác hoặc trên đá) chúng có nguồn gốc từ các miền nhiệt đới của một số lục địa. Cấu trúc của những loại lan này đều có hai hình thức giống nhau dựa trên hai mẫu cơ bản: đơn trục hoặc hợp trục. Đơn trục là loại cây không có thân rễ hoặc mầm giả và phát triển từ một ngọn độc nhất. Tất cả các giống lan họ Vandeae đều cho một số mẫu mã đẹp cho loại cấu trúc này. Cành thẳng ra hoặc rũ xuống theo các độ dài khác nhau và có thể có thêm những lá nằm cách xa nhau hoặc gần lại với nhau dọc theo chiều dài của cành hoặc gần đầu cành ở vào trường hợp sau, nó được xem là một quy luật, những chiếc lá nằm phía dưới dụng đi, như vậy chỉ còn lại phần mắt khô trên thân cành. Giống Vanilla mà cành leo (bò) của nó có thể vươn dài ra hàng chục mét cũng thuộc vào nhóm lan đơn trục. Các giống đơn trục khác thờng có kích cỡ nhỏ hoặc trung bình, chúng không có lá và rễ có chức năng quang hợp. Các loại đặc trưng trên đều thuộc giống Microcoelia và Chiloschista. Giống lan đơn trục nhú mầm mới tử sự phát triển các chồi thân Ở nách lá và sau cùng trở thành những cây mới. Ở một số loài lan các rễ thường rất dày, tròn hoặc dẹp, và cũng được tạo ra tử phần trống của cành. Những giống lan hợp trục mọc lên từ một số ngọn thực vậtnằm ở những khoảng cách khác nhau trên thân rễ (căn hành) thường được phân ra nhiều nhánh. Thân rễ là một loại cành leo (bò), đôi lúc ở dưới đất nó tạo ra các cành khác mà không thể gọi là cành phụ hầu như thẳng đứng, và ở một số trường hợp nó hầu như không có, bởi vì các loài này thuộc vào loài phân họ" Cyprlpedioldeae; các cành này có thể phồng lên trở thành các cơ quan phụ được xem như là mầm giả Ở các loài phân giống" Pleurothallldinae các cấu trúc như dạng củ thường không có Ở các loài lan hợp trục, lá của chúng có thế mọc ra từ gốc, ngọn hoặc dọc theo chiều dài của mầm giả, chúng sớm rụng hoặc tồn tại Ở đó. Thân rễ tạo ra các rễ. Ví dụ, Ở các giống Dendrobium cần có những điều kiện đặc biệt Ở môi trường chung quanh để các cành non có thể nhú lên từ các mấu (đốt) của các mầm giả và rễ non sẽ mọc ra tờ gốc của các cành non này. Những mầm giả của một số loài của giống Maxillaria phát triển từ cành phụ có lá dọc theo chiều dài của nó. Ở giống Scaphyglottis, những mầm giả non mọc đi mọc lại Ở đỉnh (chóp) các mầm củ, nhưng cấu trúc này hiếm. Những mầm giả có hình dáng khác nhau trong cùng một giống có đường kính nhỏ tối đa (1-2mm) như ở các loài Bulbophyllum globuliforme và B minutissimum, hoặc có phát triển đến 5 mét Ở các loài nh Gramnatophyllum speciosum và G-papumum thường được xem là giống lan khổng lồ trong thế giới lan. Chính thân rễ Ở giữa mầm giả này và mầm giả khác, có thể rất ngắn để các cơ quan này cần phải xếp chặt lại với nhau, các mẫu điển hình là Cymbidium và Stanhopea. Ở các loài khác thân rễ có thể khá dài, vào trờng hợp này các cây này có thể phát sinh mầm giả một cách tự đo và thường tạo thành những bụi rất rậm rạp như ở một số các loài khác của loài Cattleya và Bulbophllum. [b]Các loại rễ :[/b] Đặc tính chính của đa số các loài lan là sự hiện diện một lớp mô xốp đợc xem như là một lớp mô xốp (màng) bọc chung quanh các rễ thật. Mặc dù họ các giống cây này không độc đáo, nhưng lớp mô xốp bọc Ở trong trường hợp này phát triển tốt không chỉ có Ở giống thực vật biểu sinh và thực vật phát triển trên đá mà còn Ở có Ở các loài lan đất. Cấu trúc này phát triển không ít thì nhiều tùy theo các loại, nó dễ dàng hút nước và muối khoáng, đặc biệt ở giữa các loài thực vật biểu sinh. Lớp màng xốp này cũng cho thấy có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giữ nước và ngăn chặn ánh nắng mặt trời gay gắt. Chóp rễ của các. giống lan biểu sinh có thể ở dưới ánh nắng và thường có màu xanh lá cây. Ở phần này các sắc lan không bị màng bao xốp ngăn chăn. trái lan Ở một vài loài ít lá. phần quang hợp được tiến hành trong toàn bô cấu trúc rễ Ở nhiều loại lan đất như giống Paphlopelllm người ta cũng tìm thấy được lông rễ. [b]Mầm giả:[/b] Các mầm giả thường có hình tròn, nhưng cũng có thể là hình oval, hình elip, hình thoi, hình dùi cui hoặc hình trụ. Đôi lúc có thể bị kéo dài ra như cây gậy hoặc bị ép lại tử hai bên và từ trên xuống dưới. Bề mặt của chúng có thể láng, thô hoặc có các nếp nhăn I và đôi lúc chúng có thể cuốn lại nh lá bắp khô toàn bộ hoặc chỉ chung quanh gốc. [b]Lá : [/b]Lá của đa số các loai lan xếp thành hai dãy đối nhau trên cành (lá đối); thậm chí ở các loài đó có đặc tính đơn trục (cành đơn) hãy xem xét vị trí của những màng bộc sẽ thấy đợc sự xếp đặt này. Ở nhiều loài lan không có mầm giả, lá của chúng được chuyển thành các cơ quan chứa thức ăn và nước. Như vậy có một sự tiến triển tử những gì mà có thể xem như là một giai đoạn khởi đầu, như ở các loài khác của giống Phalaenopis. Ở loài này là thịt đi qua các giai đoạn trung chuyển, như Ở giống Dendrobium leonis and Angraecum distichum, giống D.cucumerinum và D.Linguiforme đạt tới cực điểm. Ở đây lá là các cơ quan phụ thật sự. Lá của hầu hết các giống lan thường là dai, thậm chí có điểm giống như lá bài; những chiếc lá thường mỏng hơn có màng và luôn luôn kết hợp với những mầm giả lớn hoặc cỡ trung. Đại đa số các giống lan có lá mầm đơn, các gân lá chính thường chạy song song và các khe không lồi lên nhiều lắm (lõm xuống). Ở nhiều loại lan có một đường kẻ, Ở đuôi các chiếc lá nơi này thờng bị đứt ra, dù có hoặc không chúng vẫn tiếp tục có một màng Ở đuôi bọc chung quanh cành hoặc mầm giả. Đôi lúc Ở vùng rụng này không xuất hiện Ở đuôi cuống lá như ở một số loài thuộc giống eceoclades. Ở hầu hết mọi trường hợp cá biệt, sự rụng một chiếc lá dẫn đến một dấu hiệu nhẵn nhụi và trơn láng đôi khi xảy ra Ở giống Catasetum, sự việc này tạo ra các chiếc gai. Vì có quá nhiều loài, cho nên lá của chúng có nhiều dạng khác nhau, những dạng chính đợc minh họa như trên (xem hình trang 18). Các cụm hoa: Các cụm hoa lan thờng phát triển từ nách lá hoặc đối trục với nó, Ở gốc mầm giả, Ở đầu cành hoặc từ chính mầm giả. Cấu trúc điển hình là một chùm, nói mật cách khác cành hoặc các trục trên đó chỉ có những chiếc hoa độc nhất với những cuống được xếp ít hay nhiều theo hình xoắn ốc. Tuy nhiên có những hình thức khác nhau đối với chùm hoa đơn; một cụm hoa có thể có hình của một chùm (hoa), một bông, chùm kép, tán, hoặc hình sim. Các cụm hoa được tạo nên bởi một số hoa khác nhau nhưng có lẽ chỉ có một số ít mà thôi nh Ở các loài khác của giống Paphiopedilum và Cattleya hoặc hàng trăm bông (hoa) như ở giống Epiden rum diffusum. Các hoa có thể nở cùng một lúc hoặc nở dần. Lá mẫu 1- Lá hình giọt nước 2- Lá hình hẹp 3- Hình chữ nhật 4- Hình elip 5- Hình mũi mác 6- Hình mái ngược 7- Hình xoan 8- Xoan nguợc 9- Hinh tim 10- Hình tam giác 11- Hình khứa Xem hình: Lá mẫu Hoa : Lẽ đương nhiên những giống hoa lạ thường như loài hoa lan sẽ đợc người ta trồng Ở nơi đẹp đẽ. Chúng có thể lớn hoặc nhỏ, rực rỡ hay tầm thường, có hương thơm hay không kéo dài hoặc chóng tàn... chúng mãi mãi là một nguồn khoái cảm và đầy kinh ngạc. Các loại hoa này thường phô bày theo dạng đối xứng hai bên, nhưng Ở một số giống như là Ludisia. Mormodes v.v.. , điều này không rõ rệt lắm vì sự xoay tròn của trụ hoặc cánh hoa hình môi (môi hoa) tạo cho chúng hoàn toàn không cân xứng (đối xứng như thể là vì một lý do nào đó mà chúng đã nở ra một kiểu dáng khác thường. Biểu đồ của các dạng hoa: 1. Hoa đơn 2. Hoa chùm 3. Tán hoa 4. Nhánh hoa 5. Cành đối xứng 6. Cành kép Xem hình: Hình của hoa Hoa liền cành nhờ cuống và gần chỗ liền (đính) đó luôn luôn có một lá bắc. Cuống kéo dài ra cho tới bầu hoa tạo ra 3 lá noãn. Một nét đặc trưng của loài lan, đặc biệt là loại thực vật biểu sinh, bầu hoa phát triển không đều ngay lúc nở hoa ; thật vậy, tiến trình này chỉ phát triển tốt nếu hoa đợc bón phân đầy đủ Bầu hoa luôn luôn Ở phía dưới (nghĩa là nằm dưới các phần của hoa, nó được tạo thành bởi 3 lá đài, 3 cánh hoa. và một trụ hoa Dù rằng đa số loài lan có lá đài và cánh hoa không khác nhau nhiều về màu sắc và hình dáng, lá đài Ở phía ngoài cánh hoa, chúng thờng nhỏ hơn và đôi lúc màu sắc ít sặc sỡ. Một nét đặc biệt của các loại hoa này là một trong ba cánh hoa có hình thái khác hẳn so với hai cánh kia : cánh này gọi là môi dưới ở một số giống lan khác, môi dưới đặc biệt to lớn và màu sạc sỡ nh ở giống lan nhiệt đới Cattleya và giống lan châu âu Ophrys ; lưu ý ở giống lan Cylpededioideae môi dới có dạng cái túi và giống Coryanthes giống nh cái gàu múc nước. Xem hình: Hình thái của hoa Ở các giống khác như giống Stanhopea môi dưới rất phức tạp, nó chia làm ba. phần : phần gốc đợc mỏ rộng ra tạo thành các chén nhỏ, phần giữa hẹp hơn có hai phần phụ cứng và xoắn lại và phần đầu môi mở rộng ra thành hình tam giác. Ở các giống Pleurotha leidinae môi và cánh hoa cực nhỏ và khó thấy. Môi hoa thường nằm Ở trên các phần khác của hoa, chẳng hạn như Ở giống Polystachja và hoa cái của giống Catasetum; nhưng Ở nhiều trường hợp cá biệt khác, nó ở phía dới bởi vì hoa xoắn đến 180 Ở nhiều giống môi có hình dạng ống hình thành với chiều dài khác nhau Ở phần đế môi phần này được gọi là cựa và thường chứa mật để hấp dẫn vật thụ phấn. Ở trong các lá đài và cánh hoa, tiếp theo bầu hoa là trụ hoa. Cơ quan này được tạo ra từ sự dung hợp lỏng hay chặt tùy theo nhóm lan. Theo kiểu này nó ở cơ quan sinh dục cái (núm nhụy) và các nhụy hoa, thường chỉ một cái thôi, và kết thúc Ở cơ quan sinh dục đực. Vị trí hỗ tương và hình dạng của các cấu trúc này thay đổi rất nhiều - lại càng nhiều hơn giữa các giống và các loài khác. Hầu hết các loại hoa lan đều lưỡng tính. Chỉ có một ít loài của giống Castaseum, Cycnoches và Mormodes đơn tính đợc sinh ra bời những cụm hoa khác nhau trên cùng một cây. Tuy nhiên các cụm hoa này đều đợc tạo ra vào những thời điểm khác nhau, cho nên sự thụ phấn là một điều thật sự đợc loại trừ. Phần lớn các loại lan, các hạt của chúng đều đợc tập trung thành những nhóm nhỏ ; số lợng và kích cỡ khác nhau nằm bên trong bao phấn đợc gọi là sự ngưng kết các hạt phấn. Trái lan : Sự thụ phấn xảy ra khi phấn hoa từ hoa này chuyển sang và lắng xuống Ở cơ quan sinh dục cái (núm nhụy) của hoa khác bởi các loài vật khác nhau, gồm có nhiều loài của "Bộ cánh màng" (ong, kiến), "bộ hai cánh" (ruồi) ; t''bộ cánh vảy" (bớm), bớm đêm và một số loài chim thuộc họ chim hút mật và chim ruồi. Giống vật thăm viếng thường bị thu hút bởi mùi hương và đôi lúc cũng vì màu sắc và hình dáng của hoa, nó di chuyển phấn hoa bám vào bằng một sợi dây thật mảnh cho đến một màng dính nhỏ (dạ tổ ong) khi màng dính này dính vào cơ thể loài côn trùng. Tiếp theo sau đó côn trùng thụ phấn mang các hạt phấn chạm nhẹ vào cơ quan sinh dục đực (núm nhụy) của hoa khác, chúng rơi ra khỏi dạ tổ ong và dính vào núm nhụy. Sự hiện diện của phấn hoa trên (núm nhụy) cơ quan sinh dục đực khiến cho hoa héo nhanh chóng rồi bầu hoa bắt đầu nở rộng ra. Sau một thời gian (thời kỳ này có thể thay đổi theo từng loại từ vài tháng cho đến một năm) noãn đợc thụ phấn, bầu hoa phát triển đầy đủ và trái chín đậu (nở) dọc theo các đờng nối của ba lá noãn và phóng ra các hạt bé li ti. Các hạt này có đến hàng ngàn hạt, nh Ở nhiều loài lan châu âu, giống Cycnoches chlorochilon khoảng chừng 3.700OOO hạt. Những hạt giống không chừa các chất dinh dỡng do gió gieo vãi ; để đợc nảy mầm cần có nấm cộng sinh (rễ nấm) hỗ trợ các chất cần thiết, đặc biệt Ở đầu các giai đoạn phát triển.

Các loài lan được nuôi trồng, lai giống, cũng như để lấy hoa hoặc dành cho việc sưu tập thường được trồng trong các nhà kính có kích cỡ khác nhau và áp dụng các kỹ thuật điêu luyện. Dù rằng đôi khi có sự khác biệt về đất đai, nhưng đa số các giống lan là loài thực vật phụ sinh (thực vật biểu sinh, nghĩa là sống bám trên các loại thảo mộc khác hoặc trên đá) chúng có nguồn gốc từ các miền nhiệt đới của một số lục địa. Cấu trúc của những loại lan này đều có hai hình thức giống nhau dựa trên hai mẫu cơ bản: đơn trục hoặc hợp trục. Đơn trục là loại cây không có thân rễ hoặc mầm giả và phát triển từ một ngọn độc nhất. Tất cả các giống lan họ Vandeae đều cho một số mẫu mã đẹp cho loại cấu trúc này. Cành thẳng ra hoặc rũ xuống theo các độ dài khác nhau và có thể có thêm những lá nằm cách xa nhau hoặc gần lại với nhau dọc theo chiều dài của cành hoặc gần đầu cành ở vào trường hợp sau, nó được xem là một quy luật, những chiếc lá nằm phía dưới dụng đi, như vậy chỉ còn lại phần mắt khô trên thân cành. Giống Vanilla mà cành leo (bò) của nó có thể vươn dài ra hàng chục mét cũng thuộc vào nhóm lan đơn trục. Các giống đơn trục khác thờng có kích cỡ nhỏ hoặc trung bình, chúng không có lá và rễ có chức năng quang hợp. Các loại đặc trưng trên đều thuộc giống Microcoelia và Chiloschista. Giống lan đơn trục nhú mầm mới tử sự phát triển các chồi thân Ở nách lá và sau cùng trở thành những cây mới. Ở một số loài lan các rễ thường rất dày, tròn hoặc dẹp, và cũng được tạo ra tử phần trống của cành. Những giống lan hợp trục mọc lên từ một số ngọn thực vậtnằm ở những khoảng cách khác nhau trên thân rễ (căn hành) thường được phân ra nhiều nhánh. Thân rễ là một loại cành leo (bò), đôi lúc ở dưới đất nó tạo ra các cành khác mà không thể gọi là cành phụ hầu như thẳng đứng, và ở một số trường hợp nó hầu như không có, bởi vì các loài này thuộc vào loài phân họ" Cyprlpedioldeae; các cành này có thể phồng lên trở thành các cơ quan phụ được xem như là mầm giả Ở các loài phân giống" Pleurothallldinae các cấu trúc như dạng củ thường không có Ở các loài lan hợp trục, lá của chúng có thế mọc ra từ gốc, ngọn hoặc dọc theo chiều dài của mầm giả, chúng sớm rụng hoặc tồn tại Ở đó. Thân rễ tạo ra các rễ. Ví dụ, Ở các giống Dendrobium cần có những điều kiện đặc biệt Ở môi trường chung quanh để các cành non có thể nhú lên từ các mấu (đốt) của các mầm giả và rễ non sẽ mọc ra tờ gốc của các cành non này. Những mầm giả của một số loài của giống Maxillaria phát triển từ cành phụ có lá dọc theo chiều dài của nó. Ở giống Scaphyglottis, những mầm giả non mọc đi mọc lại Ở đỉnh (chóp) các mầm củ, nhưng cấu trúc này hiếm. Những mầm giả có hình dáng khác nhau trong cùng một giống có đường kính nhỏ tối đa (1-2mm) như ở các loài Bulbophyllum globuliforme và B minutissimum, hoặc có phát triển đến 5 mét Ở các loài nh Gramnatophyllum speciosum và G-papumum thường được xem là giống lan khổng lồ trong thế giới lan. Chính thân rễ Ở giữa mầm giả này và mầm giả khác, có thể rất ngắn để các cơ quan này cần phải xếp chặt lại với nhau, các mẫu điển hình là Cymbidium và Stanhopea. Ở các loài khác thân rễ có thể khá dài, vào trờng hợp này các cây này có thể phát sinh mầm giả một cách tự đo và thường tạo thành những bụi rất rậm rạp như ở một số các loài khác của loài Cattleya và Bulbophllum. [b]Các loại rễ :[/b] Đặc tính chính của đa số các loài lan là sự hiện diện một lớp mô xốp đợc xem như là một lớp mô xốp (màng) bọc chung quanh các rễ thật. Mặc dù họ các giống cây này không độc đáo, nhưng lớp mô xốp bọc Ở trong trường hợp này phát triển tốt không chỉ có Ở giống thực vật biểu sinh và thực vật phát triển trên đá mà còn Ở có Ở các loài lan đất. Cấu trúc này phát triển không ít thì nhiều tùy theo các loại, nó dễ dàng hút nước và muối khoáng, đặc biệt ở giữa các loài thực vật biểu sinh. Lớp màng xốp này cũng cho thấy có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giữ nước và ngăn chặn ánh nắng mặt trời gay gắt. Chóp rễ của các. giống lan biểu sinh có thể ở dưới ánh nắng và thường có màu xanh lá cây. Ở phần này các sắc lan không bị màng bao xốp ngăn chăn. trái lan Ở một vài loài ít lá. phần quang hợp được tiến hành trong toàn bô cấu trúc rễ Ở nhiều loại lan đất như giống Paphlopelllm người ta cũng tìm thấy được lông rễ. [b]Mầm giả:[/b] Các mầm giả thường có hình tròn, nhưng cũng có thể là hình oval, hình elip, hình thoi, hình dùi cui hoặc hình trụ. Đôi lúc có thể bị kéo dài ra như cây gậy hoặc bị ép lại tử hai bên và từ trên xuống dưới. Bề mặt của chúng có thể láng, thô hoặc có các nếp nhăn I và đôi lúc chúng có thể cuốn lại nh lá bắp khô toàn bộ hoặc chỉ chung quanh gốc. [b]Lá : [/b]Lá của đa số các loai lan xếp thành hai dãy đối nhau trên cành (lá đối); thậm chí ở các loài đó có đặc tính đơn trục (cành đơn) hãy xem xét vị trí của những màng bộc sẽ thấy đợc sự xếp đặt này. Ở nhiều loài lan không có mầm giả, lá của chúng được chuyển thành các cơ quan chứa thức ăn và nước. Như vậy có một sự tiến triển tử những gì mà có thể xem như là một giai đoạn khởi đầu, như ở các loài khác của giống Phalaenopis. Ở loài này là thịt đi qua các giai đoạn trung chuyển, như Ở giống Dendrobium leonis and Angraecum distichum, giống D.cucumerinum và D.Linguiforme đạt tới cực điểm. Ở đây lá là các cơ quan phụ thật sự. Lá của hầu hết các giống lan thường là dai, thậm chí có điểm giống như lá bài; những chiếc lá thường mỏng hơn có màng và luôn luôn kết hợp với những mầm giả lớn hoặc cỡ trung. Đại đa số các giống lan có lá mầm đơn, các gân lá chính thường chạy song song và các khe không lồi lên nhiều lắm (lõm xuống). Ở nhiều loại lan có một đường kẻ, Ở đuôi các chiếc lá nơi này thờng bị đứt ra, dù có hoặc không chúng vẫn tiếp tục có một màng Ở đuôi bọc chung quanh cành hoặc mầm giả. Đôi lúc Ở vùng rụng này không xuất hiện Ở đuôi cuống lá như ở một số loài thuộc giống eceoclades. Ở hầu hết mọi trường hợp cá biệt, sự rụng một chiếc lá dẫn đến một dấu hiệu nhẵn nhụi và trơn láng đôi khi xảy ra Ở giống Catasetum, sự việc này tạo ra các chiếc gai. Vì có quá nhiều loài, cho nên lá của chúng có nhiều dạng khác nhau, những dạng chính đợc minh họa như trên (xem hình trang 18). Các cụm hoa: Các cụm hoa lan thờng phát triển từ nách lá hoặc đối trục với nó, Ở gốc mầm giả, Ở đầu cành hoặc từ chính mầm giả. Cấu trúc điển hình là một chùm, nói mật cách khác cành hoặc các trục trên đó chỉ có những chiếc hoa độc nhất với những cuống được xếp ít hay nhiều theo hình xoắn ốc. Tuy nhiên có những hình thức khác nhau đối với chùm hoa đơn; một cụm hoa có thể có hình của một chùm (hoa), một bông, chùm kép, tán, hoặc hình sim. Các cụm hoa được tạo nên bởi một số hoa khác nhau nhưng có lẽ chỉ có một số ít mà thôi nh Ở các loài khác của giống Paphiopedilum và Cattleya hoặc hàng trăm bông (hoa) như ở giống Epiden rum diffusum. Các hoa có thể nở cùng một lúc hoặc nở dần. Lá mẫu 1- Lá hình giọt nước 2- Lá hình hẹp 3- Hình chữ nhật 4- Hình elip 5- Hình mũi mác 6- Hình mái ngược 7- Hình xoan 8- Xoan nguợc 9- Hinh tim 10- Hình tam giác 11- Hình khứa Xem hình: Lá mẫu Hoa : Lẽ đương nhiên những giống hoa lạ thường như loài hoa lan sẽ đợc người ta trồng Ở nơi đẹp đẽ. Chúng có thể lớn hoặc nhỏ, rực rỡ hay tầm thường, có hương thơm hay không kéo dài hoặc chóng tàn... chúng mãi mãi là một nguồn khoái cảm và đầy kinh ngạc. Các loại hoa này thường phô bày theo dạng đối xứng hai bên, nhưng Ở một số giống như là Ludisia. Mormodes v.v.. , điều này không rõ rệt lắm vì sự xoay tròn của trụ hoặc cánh hoa hình môi (môi hoa) tạo cho chúng hoàn toàn không cân xứng (đối xứng như thể là vì một lý do nào đó mà chúng đã nở ra một kiểu dáng khác thường. Biểu đồ của các dạng hoa: 1. Hoa đơn 2. Hoa chùm 3. Tán hoa 4. Nhánh hoa 5. Cành đối xứng 6. Cành kép Xem hình: Hình của hoa Hoa liền cành nhờ cuống và gần chỗ liền (đính) đó luôn luôn có một lá bắc. Cuống kéo dài ra cho tới bầu hoa tạo ra 3 lá noãn. Một nét đặc trưng của loài lan, đặc biệt là loại thực vật biểu sinh, bầu hoa phát triển không đều ngay lúc nở hoa ; thật vậy, tiến trình này chỉ phát triển tốt nếu hoa đợc bón phân đầy đủ Bầu hoa luôn luôn Ở phía dưới (nghĩa là nằm dưới các phần của hoa, nó được tạo thành bởi 3 lá đài, 3 cánh hoa. và một trụ hoa Dù rằng đa số loài lan có lá đài và cánh hoa không khác nhau nhiều về màu sắc và hình dáng, lá đài Ở phía ngoài cánh hoa, chúng thờng nhỏ hơn và đôi lúc màu sắc ít sặc sỡ. Một nét đặc biệt của các loại hoa này là một trong ba cánh hoa có hình thái khác hẳn so với hai cánh kia : cánh này gọi là môi dưới ở một số giống lan khác, môi dưới đặc biệt to lớn và màu sạc sỡ nh ở giống lan nhiệt đới Cattleya và giống lan châu âu Ophrys ; lưu ý ở giống lan Cylpededioideae môi dới có dạng cái túi và giống Coryanthes giống nh cái gàu múc nước. Xem hình: Hình thái của hoa Ở các giống khác như giống Stanhopea môi dưới rất phức tạp, nó chia làm ba. phần : phần gốc đợc mỏ rộng ra tạo thành các chén nhỏ, phần giữa hẹp hơn có hai phần phụ cứng và xoắn lại và phần đầu môi mở rộng ra thành hình tam giác. Ở các giống Pleurotha leidinae môi và cánh hoa cực nhỏ và khó thấy. Môi hoa thường nằm Ở trên các phần khác của hoa, chẳng hạn như Ở giống Polystachja và hoa cái của giống Catasetum; nhưng Ở nhiều trường hợp cá biệt khác, nó ở phía dới bởi vì hoa xoắn đến 180 Ở nhiều giống môi có hình dạng ống hình thành với chiều dài khác nhau Ở phần đế môi phần này được gọi là cựa và thường chứa mật để hấp dẫn vật thụ phấn. Ở trong các lá đài và cánh hoa, tiếp theo bầu hoa là trụ hoa. Cơ quan này được tạo ra từ sự dung hợp lỏng hay chặt tùy theo nhóm lan. Theo kiểu này nó ở cơ quan sinh dục cái (núm nhụy) và các nhụy hoa, thường chỉ một cái thôi, và kết thúc Ở cơ quan sinh dục đực. Vị trí hỗ tương và hình dạng của các cấu trúc này thay đổi rất nhiều - lại càng nhiều hơn giữa các giống và các loài khác. Hầu hết các loại hoa lan đều lưỡng tính. Chỉ có một ít loài của giống Castaseum, Cycnoches và Mormodes đơn tính đợc sinh ra bời những cụm hoa khác nhau trên cùng một cây. Tuy nhiên các cụm hoa này đều đợc tạo ra vào những thời điểm khác nhau, cho nên sự thụ phấn là một điều thật sự đợc loại trừ. Phần lớn các loại lan, các hạt của chúng đều đợc tập trung thành những nhóm nhỏ ; số lợng và kích cỡ khác nhau nằm bên trong bao phấn đợc gọi là sự ngưng kết các hạt phấn. Trái lan : Sự thụ phấn xảy ra khi phấn hoa từ hoa này chuyển sang và lắng xuống Ở cơ quan sinh dục cái (núm nhụy) của hoa khác bởi các loài vật khác nhau, gồm có nhiều loài của "Bộ cánh màng" (ong, kiến), "bộ hai cánh" (ruồi) ; t''bộ cánh vảy" (bớm), bớm đêm và một số loài chim thuộc họ chim hút mật và chim ruồi. Giống vật thăm viếng thường bị thu hút bởi mùi hương và đôi lúc cũng vì màu sắc và hình dáng của hoa, nó di chuyển phấn hoa bám vào bằng một sợi dây thật mảnh cho đến một màng dính nhỏ (dạ tổ ong) khi màng dính này dính vào cơ thể loài côn trùng. Tiếp theo sau đó côn trùng thụ phấn mang các hạt phấn chạm nhẹ vào cơ quan sinh dục đực (núm nhụy) của hoa khác, chúng rơi ra khỏi dạ tổ ong và dính vào núm nhụy. Sự hiện diện của phấn hoa trên (núm nhụy) cơ quan sinh dục đực khiến cho hoa héo nhanh chóng rồi bầu hoa bắt đầu nở rộng ra. Sau một thời gian (thời kỳ này có thể thay đổi theo từng loại từ vài tháng cho đến một năm) noãn đợc thụ phấn, bầu hoa phát triển đầy đủ và trái chín đậu (nở) dọc theo các đờng nối của ba lá noãn và phóng ra các hạt bé li ti. Các hạt này có đến hàng ngàn hạt, nh Ở nhiều loài lan châu âu, giống Cycnoches chlorochilon khoảng chừng 3.700OOO hạt. Những hạt giống không chừa các chất dinh dỡng do gió gieo vãi ; để đợc nảy mầm cần có nấm cộng sinh (rễ nấm) hỗ trợ các chất cần thiết, đặc biệt Ở đầu các giai đoạn phát triển.